Nên học nghề hay học tiếp cấp 3 là một trong những câu hỏi được rất nhiều các em học sinh và phụ huynh quan tâm. Trong thời điểm tốt nghiệp THCS sẽ “nhạy cảm” hơn bởi việc học nghề khi học hết THPT là điều phổ biến và nhiều người cho là mặc định còn học hết lớp 9 mà không chọn học THPT là điều không mới, nhưng thường là sự lựa chọn không phổ biến và có nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này.
Chọn học nghề hay học tiếp cấp 3?
MỤC LỤC
Có rất nhiều các bậc phụ huynh và các em học sinh hiện nay rất phân vẫn nên học nghề hay học tiếp cấp 3? Học nghề sau tốt nghiệp THCS là lựa chọn không phổ biến bằng việc tiếp tục học THPT nhưng nó là hướng đi ngày càng được nhiều học sinh lựa chọn. Học nghề sớm hiện nay đang là lựa chọn và định hướng của không chỉ học sinh ở tuổi 18 mà đã có nhiều bạn trẻ khi vừa học xong lớp 9 đã có ý định chuyển sang học nghề. Vậy học hết lớp 9 nên chọn học nghề hay học tiếp THPT?
Định hướng cho học sinh lớp 9 về việc nên học nghề hay học tiếp cấp 3
Học sinh lớp 9 mới ở độ tuổi 14-15 thì việc lựa chọn học nghề hay học tiếp cấp 3 là việc khiến nhiều bạn lưỡng lự, băn khoăn và không hề đơn giản. Liệu bản thân đã có những định hướng đúng đắn cho tương lai nghề nghiệp của mình hay chưa? Và mỗi lựa chọn có thực sự phù hợp với bản thân cả về sở thích lẫn năng lực? Để hiểu mong muốn của mình, hướng nghiệp đúng đắn; thì các bạn trẻ cần phải tư duy và cân nhắc ở nhiều yếu tố.
Có 2 con đường xây dựng sự nghiệp học sinh sau khi học hết cấp 2 có thể lựa chọn. Thứ nhất, tiếp tục học lên THPT, sau đó các bạn mới học tiếp trung cấp; cao đẳng hay đại học. Lựa chọn này rất phù hợp các bạn học sinh có học lực tốt; gia đình có điều kiện hỗ trợ lâu dài; và bản thân chưa phải lo lắng về kinh tế, có thời gian học tập; và mong muốn theo con đường học vấn…
Thứ 2, lựa chọn đi học nghề ngay từ khi học xong cấp 2. Học nghề sớm thường phù hợp với những bạn không đam mê học tập lên cao; không có hứng thú với việc học, thi vào lớp 10 công lập không đậu; và không muốn học trường dân lập hoặc do điều kiện kinh tế gia đình không cho phép học trường dân lập, phải lo lắng về tài chính sớm… Nếu bạn rơi vào những trường hợp này thì học nghề sẽ là một ngã rẽ không tệ cho tương lai.
Nếu chọn học nghề sau lớp 9; các bạn sẽ có việc làm và thu nhập ổn định sớm hơn bạn bè trang lứa; điều này là chắc chắn và là một ưu điểm lớn so với học tiếp cấp 3. Nếu định hướng và lựa chọn nghề nghiệp phát triển bản thân tốt; các bạn có khả năng sẽ thành công sớm hơn bạn bè cùng trang lứa.
Thách thức khi học xong lớp 9
Nhưng có một thách thức không nhỏ là các em cần được trang bị thêm kỹ năng mềm; kỹ năng khởi nghiệp để học xong các em có đủ kiến thức; kỹ năng, thái độ để tự tin bước vào khởi nghiệp. Vì ở tuổi 15 các em vẫn ở tuổi vị thành niên; việc rời ghế nhà trường phổ thông sớm cũng có gì đó thiệt thòi hơn; sẽ phải đối mặt với một số khó khăn như học vấn có thể thấp phải nỗ lực cao để theo đuổi nghề đã chọn; chưa kể áp lực từ gia đình hoặc tài chính khó khăn.
Như vậy tùy vào sở thích và năng lực, điều kiện gia đình mà các em có thể cân nhắc lựa chọn hình thức học nào. Và nếu lựa chọn học nghề, thay vì kiên quyết bắt con mình phải học lên THPT thì các bậc phụ huynh có thể nhìn vào thực tế điều kiện gia đình, nhu cầu của xã hội. Với việc đi theo lựa chọn này, các bạn sẽ sớm có định hướng nghề nghiệp tương lai rõ ràng; nên rất cần sự hỗ trợ từ gia đình.
Những lợi ích khi học nghề sau khi học xong lớp 9
Học nghề hay học tiếp cấp 3? Chọn học nghề sẽ không có bằng tốt nghiệp cấp 3 phải không? Còn học cấp 3 thì phải mất một khoảng thời gian học này cộng thêm những năm học (trung cấp, cao đẳng hoặc đại học) nữa sau tốt nghiệp mới có thể có nghề nghiệp cho tương lai, cho sự nghiệp. Đây chính là băn khoăn lớn của nhiều học sinh sau học hết lớp 9. Nhưng điều đó giờ đây đã được giải quyết.
Vừa có nghề vừa hoàn thành THPT
Học Trung cấp nghề có chứng nhận hoàn thành chương trình phổ thông là chương trình đào tạo mới dành cho học sinh đã Tốt nghiệp THCS. Với chương trình này, học sinh Tốt nghiệp THCS sẽ được học song song chương trình trung cấp chính quy và chương trình lớp 10, 11 &12 trong 3 năm.
Khi tốt nghiệp, học sinh sẽ nhận bằng Trung cấp Chính quy và Chứng nhận “Hoàn thành chương trình phổ thông” để các em có thể học lên. Một ưu thế lớn của chương trình này là chỉ xét tuyển dựa trên học bạ; thay vì phải thi vào lớp 10 nếu lựa chọn học tiếp cấp 3.
Hạn chế áp lực khi thi vào các trường cấp 3
Hiện nay, ở nhiều tỉnh thành, số học sinh nhiều hơn số trường cấp 3 công lập; kỳ thi vào lớp 10 luôn có tỉ lệ chọi cao đi kèm theo đó là sự căng thằng; và áp lực lớn cho mỗi học sinh. Chẳng hạn như ở TP.HCM, năm 2022 có 93.000 thí sinh đăng ký dự thi lớp 10 công lập trong khi chỉ tiêu chỉ 72.800 học sinh, điều này đồng nghĩa với việc hơn 20.000 em sẽ không có cơ hội học lớp 10 công lập. Các em phải học trường dân lập hoặc có thể lựa chọn học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên (TTGDTX) nếu muốn hoàn thành chương trình THPT.
Không đậu cấp 3 công lập, phải học ở môi trường dân lập; hoặc TTGDTX là điều mà nhiều học sinh không mong muốn. Do đó, các em có thể chọn học Trung cấp nghề; ra trường vừa có nghề vừa vẫn hoàn thành chương trình THPT chỉ trong 3 năm; thay vì phải mất tới 5 năm mới có được hai thứ trên; và phải mất 7 năm nếu muốn học lên cao đẳng hay đại học.
Rút ngắn thời gian tạo dựng sự nghiệp
Hiện ở Việt Nam có rất nhiều trường nghề có chương trình đào tạo chương trình song song như thế này giúp cho học sinh “rớt cấp 3”, muốn rút ngắn thời gian tạo dựng nghề nghiệp, trong đó có Trường Trung cấp Việt Giao (TP.HCM). Chọn học ở Trung cấp Việt Giao, học sinh cũng chỉ mất 3 năm để nhận bằng Trung cấp chính quy và có chứng nhận Hoàn chỉnh văn hóa THPT. Và nếu muốn học liên thông, học sinh cũng chỉ học 5,5 năm là nhận bằng Đại học chính quy; thay vì mất 7 năm nhận bằng Đại học chính quy khi học THPT.
Theo Luật lao động và Luật Giáo dục nghề nghiệp hiện hành học sinh học xong lớp 9 (đã 15 tuổi) có quyền được học nghề hoặc tham gia vào thị trường lao động, trừ một số ngành nghề nhạy cảm, nặng nhọc, độc hại, không cho phép sử dụng lao động trẻ em. Hơn nữa, hiện nay doanh nghiệp và các nhà tuyển dụng quan tâm nhiều hơn tới kinh nghiệm; năng lực thực tế; và thái độ làm việc của ứng viên hơn là bằng cấp như thời kỳ trước đây; cho nên việc học Trung cấp nghề không có gì phải “ngại”, tự ti về chuyện bằng cấp. Điều quan trọng là chọn nghề, chọn trường học phù hợp.
Lời kết
Câu hỏi học nghề hay học tiếp cấp 3 là một trong những câu hỏi khó trả lời. Nhưng dù lựa chọn học THPT hay học nghề thì yếu tố đam mê, sở thích; và khả năng, năng lực là yếu tố quan trọng để đưa ra định hướng. Phải có sự chuẩn bị tâm lý rời ghế nhà trường phổ thông; cũng như phải có đam mê cho nghề mới để khởi nghiệp thành công.
